Ius mentis Homepage | Categorieën | Lijst A-Z | Willekeurig artikel | Herpubliceren? | Over deze site | Blog | Contact
 

Legaal bloggen: Gebruik van materiaal van anderen

Wie zijn weblog wil verfraaien met tekst of afbeeldingen, kan op Internet over elk onderwerp duizenden pagina's of afbeeldingen vinden. Op vrijwel al die pagina's, afbeeldingen en dergelijke zit auteursrecht (copyright). Die werken mag je dus niet zomaar gebruiken in je blog. Je moet toestemming vragen, of er moet bij het werk een licentie staan waarin staat dat het mag.

De wet biedt wel bepaalde uitzonderingen op het auteursrecht. Zo mag je korte stukjes citeren. Voor nieuwsberichten zijn er ook bijzondere regels. En je kunt natuurlijk ook gewoon linken naar iets waar je je lezers op wilt wijzen. Er bestaat in Nederland echter geen recht op 'fair use' van een heel werk.

Inhoudsopgave

Mag ik een webpagina kopiëren en op mijn blog zetten?

Meestal niet. Webpagina's zijn auteursrechtelijk beschermd. Zonder toestemming mag je die niet overnemen. Je kunt er natuurlijk wel gewoon naar linken. Ook mag je uit een webpagina citeren.

Ook als je de tekst herschrijft of aanpast, blijft er sprake van inbreuk. Bovendien is het presenteren van andermans tekst als je eigen werk plagiaat.

Wat is citeren?

Citeren is het overnemen van een kort stukje van een ander werk omdat je dat nodig hebt in een bespreking, aankondiging of bekritisering van dat werk. Je kunt bijvoorbeeld citeren

  • om je betoog te ondersteunen
  • om het betoog van een ander onderuit te halen
  • om een aankondiging te doen
  • om te reageren op specifieke punten uit iemands werk
  • om het werk waaruit je citeert te bespreken

Bij een citaat ben je verplicht om de bron en de naam van de auteur te noemen. Ook moet het citaat getrouw zijn, dus zo letterlijk mogelijk. Laat je bijvoorbeeld een zin weg, dan moet je dat aangeven met een aanduiding als "(...)".

Verder mag je alleen citeren uit gepubliceerde bronnen. Stukjes uit een ontvangen e-mail publiceren valt dus niet onder het citaatrecht. E-mail is geen publicatie. Om stukjes van een e-mail op je blog te zetten, is toestemming nodig.

Hoe veel mag ik citeren?

Je mag datgene citeren wat je nodig hebt, maar niet meer. Reageer je op een bepaalde zin uit iemands artikel, dan mag je die zin plus de direct voorafgaande en volgende zinnen citeren. Niet het hele artikel. Lees verder in Citeren en citaatrecht.

Het overnemen van (een deel van) een afbeelding, foto, tekening of ander beeld is toegestaan om dat beeld aan te kondigen, te bekritiseren of te bespreken. Hergebruik van beeld als versiering is niet toegestaan. Lees verder in Citeren uit afbeeldingen - het beeldcitaatrecht.

Bespreek je een nieuwe film, dan kun je een screenshot van een belangrijke scène laten zien, of de filmposter. Niet een dertig minuten durende compilatie. Bij een film is vaak een trailer beschikbaar die vrijelijk verspreid mag worden. Daar mag je dan natuurlijk wel naar linken.

Je kunt ook de tekst parafraseren: in je eigen woorden weergeven. Ook dan moet je aangeven wat je overneemt. Bovendien moet je duidelijk je eigen bijdrage scheiden van wat je van het origineel overneemt.

Mag ik andermans plaatje of foto op mijn blog zetten?


Videopresentatie over plaatjes op je website

Wanneer je iemands foto, afbeelding of plaatje op je weblog zet, maak je er een kopie (verveelvoudiging) van. Dat mag alleen met toestemming van de maker of wanneer er sprake is van een citaat.

Het overnemen van (een deel van) een afbeelding, foto, tekening of ander beeld is toegestaan om dat beeld aan te kondigen, te bekritiseren of te bespreken. Hergebruik van beeld als versiering is niet toegestaan. Lees verder in Citeren uit afbeeldingen - het beeldcitaatrecht.

Bij bijvoorbeeld de bespreking van een nieuwe website of een nieuw computerprogramma is het toegestaan om een (verkleind) screenshot te tonen. Ook kun je het logo van een organisatie verkleind tonen bij een bericht over die organisatie.

Soms voeren mensen wel aan dat een foto plaatsen zonder toestemming wel mag, als je hem maar meteen weghaalt als de eigenaar er over klaagt. In de Galeries.nl-zaak (12 januari 2006) besliste de rechter anders. Op een website werden drie foto's van een beroepsfotograaf gepubliceerd, zonder dat daar toestemming voor was. Ook ontbrak de naamsvermelding van de fotograaf. Toen de fotograaf een boze brief met factuur stuurde, verwijderde de website-beheerder per direct de foto's. Desondanks moest zij een schadevergoeding (inclusief proceskostenvergoeding) van ongeveer 2000 euro betalen. Of dat altijd terecht is, is lastig te zeggen. Lees meer over het boetebeding bij auteursrechtclaims. Lees meer over online auteursrechtclaims.

Wat mag ik op grond van 'fair use'?

Fair use bestaat niet in Nederland. Dit is een begrip uit het Amerikaanse auteursrecht. Veel Engelstalige adviezen over wat wel en niet mag met auteursrecht, baseren zich op Amerikaans recht. Die adviezen kun je dus in Nederland niet zomaar overnemen.

De Nederlandse auteurswet kent een aantal specifieke uitzonderingen die overeenkomen met vormen van fair use in de VS. Zo mag je in Nederland enkele kopieën maken van een werk voor strikt eigen oefening, studie of gebruik. Iets op je blog zetten is natuurlijk geen "strikt eigen" gebruik. Voor een blogger zijn vooral de bepalingen over nieuws overnemen en citeren relevant.

Alle delen van deze FAQ/VVV

Gerelateerde artikelen

Gespecialiseerd advies nodig?

Heeft u na het lezen van dit artikel nog vragen, of zit u met een juridisch probleem waar u advies over wilt? Neem dan contact op met ICT-jurist Arnoud Engelfriet, auteur van dit artikel.

© Arnoud Engelfriet. Dit werk mag vrij worden verspreid en gepubliceerd zoals bepaald in de licentievoorwaarden.

Laatste wijziging:
6 november 2018