Hoofdstuk 2: Aansprakelijkheid

Inleiding

Eén van de probleemgebieden binnen Stack is aansprakelijkheid. Dat is niet omdat er zes kort-gedingen en acht strafrechtelijke procedures per maand zouden worden aangespannen, maar vooral vanwege de onduidelijkheden en de daarmee gepaard gaande onstabiele juridische basis.
Een reëel voorbeeld is een Stack-lid dat een blikje cola over een toetsenbord omgooit. Kan het Stack-bestuur nu aansprakelijk worden gesteld voor het scheppen van de gelegenheid? Wat zijn de gevolgen voor de dader? Zijn die gevolgen afhankelijk van het feit of de dader lid van Stack is?
Om deze vragen te beantwoorden is het noodzakelijk nieuwe regels in te voeren. Aan nieuwe regelgeving dient echter een geduchte overweging vooraf te gaan.

2.1 Probleemomschrijving

Bij aansprakelijkheid spelen er in dit geval drie partijen een rol, namelijk Stack, de leden van Stack en derden (niet-leden).
De problemen rond de aansprakelijkheid hebben met name betrekking op beschadiging en/of diefstal van (delen van) goederen uit het Stack-lokaal en op informatie en handelingen van leden op de verenigingscomputers. Dit laatste komt uitgebreid aan bod in hoofdstuk 3, over computercriminaliteit.
Het is niet mogelijk honderd procent te garanderen dat computers niet gestolen of beschadigd zullen worden. Het is dan zaak de kans hierop zo klein mogelijk te maken. Stack is deels verantwoordelijk voor spullen die zij in bruikleen heeft. De mogelijkheid bestaat dus dat Stack aansprakelijk wordt gesteld voor schade aan deze spullen.

2.2 Huidige situatie

Tot op heden is er op het vlak van aansprakelijkheid binnen Stack niet zo heel veel geregeld. De huidige stand van zaken is, dat leden bij inschrijven een akkoordverklaring moeten ondertekenen. Hierin verklaren zij onder andere Stack niet aansprakelijk te zullen stellen voor eventuele schade en eventuele schade die zij zelf aanrichten te vergoeden. De vraag rijst echter of die verklaring rechtsgeldig is.

2.3 Aanpak

De zaken kunnen zo geregeld worden, dat er vrijwel geen situaties kunnen ontstaan waarbij iemand aansprakelijk kan worden gesteld. Deze aanpak impliceert heel wat veranderingen en vooral beperkingen. Het is bijvoorbeeld niet reëel het Stack-lokaal voor niet-bestuursleden gewoon helemaal te sluiten. Daarmee haal je namelijk een steunpilaar van de cultuur van Stack weg. Daar komt nog bij, dat er voor dat soort maatregelen bij Stack eenvoudigweg niet genoeg mis gaat.

De Nederlandse wet verschaft een kader waarbinnen een vereniging haar eigen regels kan creëren. Voor de aansprakelijkheid verwijzen we naar boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Daarin handelt titel 3 over de onrechtmatige daad. Aansprakelijkheid komt ook aan de orde. Van belang zijn vooral de afdelingen 1 en 2. In boek 7A van het Burgerlijk Wetboek gaat titel 13 over het fenomeen bruikleen. Dit is interessant voor Stack omdat altijd werd aangenomen, dat de computers die van leden zijn, aan Stack in bruikleen zijn gegeven. Het brengt echter een behoorlijke hoeveelheid plichten met zich mee voor Stack.
Stack zal al het mogelijke moeten doen om calamiteiten te voorkomen, maar ook de eigenaren van goederen en informatie dragen een deel van het risico. In dat opzicht stellen we voor dat de leden Stack vrijwaren van aansprakelijkheid voor schade, toegebracht aan artikelen die aan Stack in bruikleen zijn gegeven.

Verder zullen de leden ermee akkoord moeten gaan, dat zij zelf aansprakelijk zijn voor de schade die zij veroorzaakt hebben. Zij dragen de verantwoordelijkheid voor een schadevergoeding aan de getroffen partij.

Voor een derde, namelijk noch Stack noch de leden, is het erg moeilijk zo niet onmogelijk dergelijke regels op te stellen. De Nederlandse rechtspraak biedt hierbij slechts ten dele uitkomst. In de meeste gevallen is een uitspraak van de rechter de enige manier om duidelijkheid te verschaffen. Daarom zien wij de noodzaak de leden ervan te doordringen, dat al hun apparatuur (en overige eigendommen) er op eigen risico staat.

2.4 Conclusies en aanbevelingen

Zoals uit het voorgaande blijkt is het mogelijk de regelgeving binnen Stack zó te vormen, dat de meest voorkomende gevallen gedekt zijn.

Wij bevelen aan dat Stack een verklaring aangaande bruikleen opstelt, die ondertekend wordt door de eigenaar van de computer en het bestuurslid dat verantwoordelijk is voor beheer van de computers bij Stack.

In deze verklaring, maar ook in de verklaringen die leden moeten ondertekenen wanneer zij een account krijgen, dienen de volgende clausules te worden opgenomen:

voor de leden:: De gebruiker is zelf aansprakelijk voor de schade die hij door zijn handelen of nalaten veroorzaakt. De gebruiker is gehouden deze schade te vergoeden. Gebruiker vrijwaart Stack en TUE voor eventuele aansprakelijkheidsstellingen en/of schadeclaims.
voor Stack:: Stack is niet aansprakelijk voor schade behoudens opzet, grove schuld of grove nalatigheid aan de zijde van het bestuur van Stack.

Deze regels komen dan in de plaats van de twee oorspronkelijke, soortgelijke regels. Zie ook de bijlagen voor de concept-akkoordverklaringen, waarin deze regels zijn opgenomen.

Door het hele verhaal heen zit een sfeer van misdaad, diefstal en vernieling. Natuurlijk is het zaak je in een zo veranderende, onpersoonlijker wordende maatschappij terdege bewust te zijn van de mogelijkheden op voornoemde gebieden. Stack is een grote, doch vreedzame vereniging. Wanneer zich er al calamiteiten voordoen, dan zullen deze zich waarschijnlijk vooral op het terrein van ongelukjes bevinden. In het belang van de vereniging is het tòch noodzakelijk deze regels op te stellen. Hiermee kunnen (hopelijk nooit voorkomende) vervelende situaties gemakkelijker afgehandeld worden.

Inleiding ~ Criminaliteit