Hoofdstuk 2: Aansprakelijkheid
Inleiding
Eén van de probleemgebieden binnen Stack is aansprakelijkheid.
Dat is niet omdat er zes kort-gedingen en acht strafrechtelijke procedures
per maand zouden worden aangespannen, maar vooral vanwege de onduidelijkheden
en de daarmee gepaard gaande onstabiele juridische basis.
Een reëel voorbeeld is een Stack-lid dat een blikje cola over
een toetsenbord omgooit. Kan het Stack-bestuur nu aansprakelijk
worden gesteld
voor het scheppen van de gelegenheid? Wat zijn de gevolgen voor de dader?
Zijn die gevolgen afhankelijk van het feit of de dader lid van Stack
is?
Om deze vragen te beantwoorden is het noodzakelijk nieuwe regels in te
voeren. Aan nieuwe regelgeving dient echter een geduchte overweging vooraf
te gaan.
2.1 Probleemomschrijving
Bij aansprakelijkheid spelen er in dit geval drie partijen een rol, namelijk
Stack, de leden van Stack en derden (niet-leden).
De problemen rond de aansprakelijkheid hebben met name betrekking op
beschadiging en/of diefstal
van (delen van) goederen uit het Stack-lokaal en op informatie en
handelingen van leden op de verenigingscomputers. Dit laatste komt
uitgebreid aan bod in hoofdstuk 3, over
computercriminaliteit.
Het is niet mogelijk honderd procent te garanderen dat computers niet gestolen
of beschadigd
zullen worden. Het is dan zaak de kans hierop zo klein mogelijk te maken.
Stack is deels verantwoordelijk voor spullen die zij in
bruikleen heeft. De mogelijkheid bestaat dus dat Stack aansprakelijk
wordt gesteld voor schade aan deze spullen.
2.2 Huidige situatie
Tot op heden is er op het vlak van aansprakelijkheid binnen Stack niet
zo heel veel geregeld. De huidige stand van zaken is, dat leden bij
inschrijven een akkoordverklaring moeten ondertekenen. Hierin verklaren
zij onder andere Stack niet aansprakelijk te zullen stellen voor
eventuele schade en eventuele schade die zij zelf aanrichten te vergoeden.
De vraag rijst echter of die verklaring rechtsgeldig is.
2.3 Aanpak
De zaken kunnen zo geregeld worden, dat er vrijwel geen situaties
kunnen ontstaan waarbij iemand aansprakelijk kan worden gesteld. Deze aanpak
impliceert heel wat veranderingen en vooral beperkingen. Het is bijvoorbeeld
niet reëel het Stack-lokaal voor niet-bestuursleden gewoon helemaal
te sluiten. Daarmee haal je namelijk een steunpilaar van de cultuur van Stack
weg. Daar komt nog bij, dat er voor dat soort maatregelen bij Stack
eenvoudigweg niet genoeg mis gaat.
De Nederlandse wet verschaft een kader waarbinnen
een vereniging haar eigen regels kan creëren.
Voor de aansprakelijkheid verwijzen we naar boek 6 van het Burgerlijk Wetboek.
Daarin handelt titel 3 over de onrechtmatige daad. Aansprakelijkheid komt ook
aan de orde. Van belang zijn vooral de afdelingen 1 en 2.
In boek 7A van het Burgerlijk Wetboek gaat titel 13 over het fenomeen bruikleen.
Dit is interessant voor Stack omdat altijd werd aangenomen, dat de computers
die van leden zijn, aan Stack in bruikleen zijn gegeven. Het brengt echter
een behoorlijke hoeveelheid plichten met zich mee voor Stack.
Stack zal al het mogelijke moeten doen om calamiteiten te voorkomen,
maar ook de eigenaren van goederen en informatie dragen een deel van het
risico. In dat opzicht stellen we voor dat de leden Stack vrijwaren van
aansprakelijkheid voor schade, toegebracht aan artikelen
die aan Stack in bruikleen zijn gegeven.
Verder zullen de leden ermee akkoord moeten gaan, dat zij zelf
aansprakelijk zijn voor de schade die zij veroorzaakt hebben. Zij dragen
de verantwoordelijkheid voor een schadevergoeding aan de getroffen partij.
Voor een derde, namelijk noch Stack noch de leden, is het erg moeilijk
zo niet onmogelijk dergelijke regels op te stellen. De Nederlandse
rechtspraak biedt hierbij slechts ten dele uitkomst. In de meeste
gevallen is een uitspraak van de rechter de enige manier om duidelijkheid
te verschaffen. Daarom zien wij de
noodzaak de leden ervan te doordringen, dat al hun apparatuur (en overige eigendommen)
er op eigen risico staat.
2.4 Conclusies en aanbevelingen
Zoals uit het voorgaande blijkt is het mogelijk de
regelgeving binnen Stack zó te vormen, dat de meest voorkomende
gevallen gedekt zijn.
Wij bevelen aan dat Stack een verklaring aangaande bruikleen opstelt, die
ondertekend wordt door de eigenaar van de computer en het bestuurslid
dat verantwoordelijk is voor beheer van de computers bij Stack.
In deze verklaring, maar ook in de verklaringen die leden moeten
ondertekenen wanneer zij een account krijgen, dienen de volgende clausules te
worden opgenomen:
- voor de leden:
-
De gebruiker is zelf aansprakelijk voor de schade die hij door zijn handelen of
nalaten veroorzaakt. De gebruiker is gehouden deze schade te vergoeden. Gebruiker
vrijwaart Stack en TUE voor eventuele aansprakelijkheidsstellingen en/of
schadeclaims.
- voor Stack:
-
Stack is niet aansprakelijk voor schade behoudens opzet, grove
schuld of grove nalatigheid aan de zijde van het bestuur van Stack.
Deze regels komen dan in de plaats van de twee oorspronkelijke, soortgelijke
regels.
Zie ook de bijlagen voor de concept-akkoordverklaringen, waarin deze regels
zijn opgenomen.
Door het hele verhaal heen zit een sfeer van misdaad, diefstal en vernieling.
Natuurlijk is het zaak je in een zo veranderende, onpersoonlijker wordende
maatschappij terdege bewust te zijn van de mogelijkheden op voornoemde
gebieden. Stack is een grote, doch vreedzame vereniging. Wanneer zich
er al calamiteiten voordoen, dan zullen deze
zich waarschijnlijk vooral op het terrein van ongelukjes bevinden.
In het belang van de vereniging is het tòch noodzakelijk deze regels op
te stellen. Hiermee kunnen (hopelijk nooit voorkomende) vervelende situaties
gemakkelijker afgehandeld worden.
Inleiding ~
Criminaliteit