Uit principe: de GNU General Public License (GPL) versie 3

Categorieën

Zie ook

Na vijftien jaar is er dan eindelijk een derde versie van de GNU General Public License. De reden: onvrede over bepaalde praktijken in de open source wereld. In dit artikel, gepubliceerd in het juridisch tijdschrift Computerrecht bespreekt ICT-jurist en octrooigemachtigde Arnoud Engelfriet de nieuwe bepalingen in GPL versie 3. Download het artikel (PDF, 1.7 MB). Hieronder een samenvatting.

Waarom een versie 3

Om software open source te maken, moet de auteur een van de ongeveer 40 verschillende open source licenties -als modelovereenkomst beschikbaar- van toepassing verklaren op zijn software. De meest gebruikte modelovereenkomst is de GNU General Public License of GPL, die bijvoorbeeld van toepassing is op Linux. De GPL staat het maken van bewerkingen en uitbreidingen alleen toe wanneer deze op hun beurt ook weer onder de GPL en inclusief broncode beschikbaar gesteld worden.

GPL versie 2 is al vijftien jaar beschikbaar als modelovereenkomst, en heeft zich in de praktijk bewezen. De reden om toch met een nieuwe versie te komen, is onvrede over bepaalde praktijken in de open source wereld. De vrijesoftwarebeweging, die de GPL oorspronkelijk geschreven heeft, stelt de rechten van de eindgebruiker voorop en voert vele wijzigingen door in de GPL om dit te onderstrepen.

Nieuwe definities

De eerste opvallende wijziging is de manier waarop definities worden gegeven van een aantal veelgebruikte termen. GPL versie 3 hanteert feitelijke omschrijvingen in plaats van auteursrechtelijke terminologie. Er wordt niet gesproken van distributie, kopieren en publiceren, maar van 'aanpassen' (modification), 'verspreiden' (propagation) en 'overdragen' (conveyance). Deze begrippen moeten dan in een concrete situatie naar toepasselijk auteursrecht worden gekwalificeerd.

Ook de definitie van broncode is aangepast: de 'volledige broncode' is de broncode, inclusief de bovengenoemde materialen, plus interfacedefinities en installatie-instructies. Bij 'consumentenproducten' worden tevens de geheime installatiecodes van de fabrikant als broncode aangemerkt. De implicaties hiervan zijn verstrekkend.

Nieuwe bepalingen

GPL versie 3 is ook uitgebreid met een aantal nieuwe verboden. Het impliciete verbod uit GPL versie 2 op het inzetten van octrooien tegen GPL software is in GPL versie 3 expliciet gemaakt.

Octrooihouders die GPL software overdragen waarin hun eigen octrooien verwerkt zijn, verlenen aan alle gebruikers van de software een volledige en onbeperkte octrooilicentie.
Een octrooilicentie mag alleen worden afgesloten als deze wereldwijd en voor iedereen geldt.

Ook is er een verbod rond technische voorzieningen voor het controleren van toegang tot muziek, films en dergelijke.

Wanneer is de gebruiker nu gebonden aan GPL versie 3? In ieder geval door het aaanpassen of verspreiden van de software. Voor octrooihouders is er echter nog een valkuil: door het geven van een octrooilicentie aan gebruikers van de GPLv3 software verklaart de octrooihouder zich gebonden aan GPLv3, aldus de opstellers van de GPLv3.

Invoering van GPL versie 3

GPL versie 3 is, net als versie 2, beschikbaar als modelovereenkomst en kan dus door iedereen die dat wil van toepassing worden verklaard op zijn software. De licentie van bestaande software kan echter niet zomaar worden gewijzigd van versie 2 naar versie 3. De licentie verstrekt onder GPL versie 2 is in principe voor onbepaalde tijd. Gebruikers die dat niet willen, zijn dus niet verplicht naar GPL versie 3 over te stappen, maar kunnen de software die zij onder versie 2 hebben verkregen, gewoon blijven gebruiken.

Download het artikel

Download het artikel (PDF, 1.7 MB).

Aanbevolen citeerwijze: A. Engelfriet, 'Uit principe: de GNU General Public License (GPL) versie 3', Computerrecht 2007, 146.