Spoedcursus auteursrecht: De duur van auteursrechtelijke bescherming
In de meeste landen hangt de duur van het auteursrecht af van het leven van de auteur. Nadat deze komt te overlijden, kunnen zijn erfgenamen het auteursrecht gedurende ten minste 50 jaar exploiteren. In de meeste landen is deze periode nog langer: tot 70 jaar na de dood van de maker.
Inhoudsopgave
De normale duur van auteursrechtelijke bescherming
De Berner Conventie bepaalt dat de termijn voor auteursrechtelijke bescherming tenminste gelijk moet zijn aan de levensduur van de auteur plus vijftig jaar na zijn overlijden. Bij sommige categorie�n werken is de minimum termijn korter. Zo is de minimum termijn voor toegepaste kunst slechts 25 jaar na publicatie. Voor films geldt een minimum termijn van vijftig jaar na eerste publicatie. Landen zijn echter vrij om langere termijnen te kiezen. De meesten hebben dit ook gedaan.
Duur van het auteursrecht in de Europese Unie
De lidstaten van de Europese Gemeenschap hebben, op grond van een Europese Richtlijn, de beschermingstermijn verlengd naar de levensduur van de auteur plus zeventig jaar na zijn dood. Alhoewel dit in eerste instantie niet zonder meer de bedoeling was, wordt deze verlenging retroactief uitgelegd. Werken die in het publiek domein terechtgekomen waren omdat de auteur vijftig jaar dood was, werden dus opnieuw beschermd voor nog een extra twintig jaar.
Deze retroactieve toepassing leidde soms tot problemen voor mensen die dachten dat ze vrijelijk van het werk gebruik konden maken. De lidstaten hebben hiervoor hun eigen overgangsregelingen in de wet opgenomen. Helaas verschillen deze van land tot land, waardoor het lastig is om te zeggen wat nu precies wel en niet mag.
Duur van het auteursrecht in de Verenigde Staten
Recentelijk heeft de Verenigde Staten deze verlenging overgenomen. De beschermingstermijn in de Verenigde Staten is nu ook de levensduur van de auteur plus zeventig jaar. In de allereerste Amerikaanse auteurswet (1790) was deze termijn veertien jaar na publicatie, met optioneel een verlenging van veertien jaar.
Deze laatste extensie heeft in de Verenigde Staten geleid tot een rechtszaak omdat zij ongrondwettig zou zijn. De Amerikaanse grondwet bepaalt dat het Congres alleen een auteurswet mag opstellen die "voor een beperkte tijd" auteursrechtelijke bescherming verschaft. Regelmatig de termijn verlengen komt effectief neer op bescherming voor onbeperkte tijd, en dat gaat in tegen de geest van deze grondwettelijke bepaling. Dit argument werd door de rechtbanken verworpen, omdat een termijn van zeventig jaar nu eenmaal een beperkte termijn is, ook al is deze langer dan de vorige beperkte termijn. Het Hooggerechtshof sloot zich hierbij aan.
Anonieme werken en werken van bedrijven
Voor anoniem gepubliceerde werken, en voor werken waarvan het auteursrecht ligt bij een bedrijf is de beschermingstermijn 70 jaar na de eerste publicatie. In deze gevallen is er immers geen persoon aan te wijzen die als maker van het werk aan te wijzen is. De beschermingstermijn kan dan niet afhankelijk zijn van de levensduur van de auteur.
De hierboven genoemde extensie in de Verenigde Staten was ook van toepassing op anonieme werken en werken van bedrijven. Deze termijn is nu 95 jaar vanaf het jaar van eerste publicatie, of 120 jaar vanaf het jaar van creatie, afhankelijk van welke van deze twee het eerst afgelopen is.
Alle delen van deze spoedcursus
- Spoedcursus auteursrecht: Introductie
- Spoedcursus auteursrecht: Wat het auteursrecht beschermt
- Spoedcursus auteursrecht: Vereisten voor auteursrechtelijke bescherming
- Spoedcursus auteursrecht: Eigendom van een beschermd werk
- Spoedcursus auteursrecht: De duur van auteursrechtelijke bescherming
- Spoedcursus auteursrecht: De rechten verkregen door het auteursrecht
- Spoedcursus auteursrecht: Beperkingen op het auteursrecht
